تفسیر مفتاح الجنانمفتاح الجنان فی حل رموز القرآن اثر شیخ محمدصالح فرزند ملامحمد ملائکه (م ۱۲۷۱ ق) فرزند شیخ محمدتقی برغانی قزوینی حائری، از اعاظم مفسران شیعه و ائمه فتوی و مراجع تقلید می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالی تفسیراین تفسیر را تفسیر الوسیط یا تفسیر البرغانی نیز می‌گویند. ایـن کـتاب در هشت مجلد بزرگ به زبان عربی است و آیات قرآن بر مبنای روایات و احادیث ائمه هدی (علیهم‌السّلام) تفسیر و تاویل شده است. این اثر تلخیصی از تفسیر بزرگ مؤلف به نام بحر العرفان و معدن الایمان است. ۲ - محتوای کتابجـلد اول آن شامل سه حزب تا سوره آل عمران که در ۱۳۷۹ ق با مقدمه و تحقیق به وسیله کاتب این سطور (عبدالحسین شهیدی صالحی) در نجف به چاپ رسیده است. ۳ - نسخ کتابنسخههای متعددی از این تفسیر موجود است از جمله نسخه‌های خط مؤلف نزد کاتب این سطور و نسخه‌هائی در کتابخانه آستان قدس رضوی (شماره ۸۴۰۴) و در کتابخانه آیت اللّه مرعشی و در کتابخانه ملک محفوظ می‌باشد. [۱]
موسوی اصفهانی، محمدمهدی، احسن الودیعة، ج۱، ص۳۵.
[۴]
امین، سیدمحسن، مستدرکات اعیان الشیعة، ج۲، ص۳۰۰.
[۵]
مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۱، ص۲۴۸.
[۶]
قمی، شیخ عباس، فوائد الرضویة، ص۲۱۰.
[۷]
خرمشاهی، بهاءالدین، معجم مصنفات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۱۵.
[۸]
الحلو، عامر، معجم الدراسات القرآنیة، ص۲۴۷.
[۹]
کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۸۷.
[۱۱]
آزاد کشمیری، محمدعلی، نجوم السماء، ص۴۱۶.
۴ - پانویس
۵ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن سیزدهم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۶/۷. |